Waarom luistert mijn kind niet?

Hoe werkt het brein van je kind nu eigenlijk? Er is onnoemlijk veel onderzoek gedaan naar de werking van ons brein. De laatste decennia is daar een schat aan inzichten bijgekomen. Wetenschappers verschillen zelfs onderling van mening. Er is vastgesteld dat het brein doorgroeit tot je 25e levensjaar. De plaats van de vele functies zijn ondertussen met speciale apparatuur te lokaliseren in onze grijze massa.

Maar wat heb jíj daaraan als ouder? Je kind doet niet wat je hem vraagt. Hij is dwars of hij heeft moeite met slapen. Zijn gedrag is kan vreselijk drukken op de sfeer in huis... Wat doe je dan, en hoe komt dat? Kon je maar begrijpen wat er aan de hand is. En hoe nu verder?

Het is dan belangrijk om te beseffen dat kinderen nog niet volwassen zijn. (letterlijk: niet volgroeid.) Maar ze begrijpen toch al zoveel. Ze hebben zich ontwikkeld in een razend tempo. Van liggen, naar kruipen, naar lopen, naar rennen en klimmen. En van brabbelen naar praten. De basisfuncties zijn het eerste aan de beurt in de groei van die hersenen. De valkuil van “grote mensen” is dan je denkt dat je kind alles begrijpt. Dat klopt wél en niet. Ze begrijpen wel de boodschap of de opdracht. Het duurt alleen nog jaren voordat ze zich de vaardigheden helemaal eigen maken. En je leert door te herhalen. Oefening baart kunst. Dus de eerste keer je laarzen aandoen gaat minder vlot dan als je het al zo vaak gedaan hebt. De boodschap komt dus wél binnen, maar het is niet vanzelfsprekend dat deze zoals gewenst zal worden verwerkt in de bovenkamer.

Dan heb je dus net een tegen je kind gezegd dat hij zijn speelgoed om moet ruimen omdat jullie gaan eten. En dan is de opdracht helder. Tijdens het opruimen is er ineens die pop die nog een plas moet of die vrachtauto die nog een vracht moest vervoeren. Dus ligt de focus weer in het spel. Kinderen zijn hier en nu. Het is fijn om te begrijpen dat er geen sprake is van moedwillig weigeren. Teveel nog leukere prikkels leiden af van de opdracht. Sterker nog, welke opdracht?

“Mama heeft nu al drie keer gevraagd of je nu eindelijk wilt opruimen!” Jij hebt jouw programma en plannen. Ergernis ligt op de loer, want het eten wordt straks koud. Bewustwording van het onvermogen van je kind geeft ruimte voor meer begrip. Probeer eens een andere aanpak. Doe wat wél werkt, en doe daar meer van. Experimenteer! Ook als ouder (die alles al weet en snapt,) heb je een leerproces door vallen en opstaan. Betrek vooral beweging in dit leerproces. Dingen voordoen helpt, maar zeker dingen zelf laten doen is uiterst effectief. Laat ze op momenten dat je de tijd en ruimte hebt vooral zelf inschenken, zelf jas aantrekken, zelf hun brood smeren. Op die manier ontwikkelen ze spiergeheugen én ontstaan er de verbindingen in hun hersenen die zo essentieel zijn.

Om inzicht te krijgen zijn er allerlei leuke boeken. Google maar eens op titels als: “Lastige Kinderen, heb jij even geluk!” Of: “Luisteren je wel naar mij?” Of: “How 2 talk 2 kids (Nederlands)”. Absolute aanrader is de nieuwe film “Inside Out” (Nederlandse titel: “Binnenstebuiten”) waarin het brein als controlekamer is verbeeld met alle emoties die aan de knoppen zitten en het gedrag sturen. Leerzaam én leuk!